Сұрақ: Мазһабсыз деп кімге айтылады?
Жауап: Төрт мазһабтың бірін ұстанбай, дұрыс жолда болмаған адамның мазһабсыз деп аталғаны сияқты, төрт мазһабты араластырып, ыңғайына келген мазһаб бойынша әрекет ететін адамға, яғни мазһабтардың үкімдерін араластырып...
Сұрақ: «Сүннет» деген не?
Жауап: «Сүннет» деген сөз айтылған орнына байланысты түрлі мағыналарда қолданылады:
1) «Кітап және сүннет» деген тіркестегі «сүннет» – хадис шәрифтер дегенді білдіреді.
Ақида, яғни сенiмде, имандылықта хақ бiр ғана жол бар. Бұл жол “Әһли сүннәт уәл жамағат” мазһабы. Мазһаб – жол дегенді білдіреді. Дүние жүзiндегi барлық мұсылмандарға түзу жолды көрсеткен және Мухаммед алейһиссаламның осы жолын ешқандай өзгертпей кемшiлiксiз жетуiне себепшi болған төрт ғалым бар.
Қожа Ахмет Иассауи хазреттері – Түркістандық ұлы ғұлама, әулие. Әкесі-Исфиджабта даңққа бөленген әулие, Хазреті Әлидің ұрпағы Шейх Ибраһим. Тегі Хазреті Фатима анамызға жанаспағандықтан сәйид емес. Анасы-Мұса шейхтың қызы Айша (Қарашаш ана). Қай жылы туылғаны белгісіз -1166 ж Түркістан (Иассы) қаласында қайтыс болған.
Ұлы әулиелердің бірі – хазреті Баязид Бистами м. 776 (х. 160) немесе м. 803 (х.188) жылы Иран өлкесі Хазар теңізінің жағалауы Бистам ауданында дүниеге келген. Лақабы Әбу Язид, есімі Тайфур, “Сұлтанул Арифин” деген атпен танымал болған. Анасының құрсағында жатқаннан бастап кереметтері көріне бастаған.
Кімдер дүниеде бір-бірлерін жақсы көрсе, бірге болса, ахыретте де бірге болады. Ахыретте кімдермен бірге болуды, қайда болуды қаласақ мұны дүниеде таңдап, соған қарай шешім қабылдау керек. Яғни кім болғанымыз емес, кімдермен бірге болғанымыз маңызды.
Әһли сүннеттің амалдағы төрт мазһабының бірі болған Ханафи мазһабының құрушысы болып табылады. Мутлақ мүжтахид болып табылады. Есімі Нұғман. Әкесі Сабит хазреті Әлимен кездескен, тегі үшін батасын алған. Әбу Ханифа нағыз мұсылмандардың әкесі деген сөз. Әйтпесе, оның Ханифа деген қызы болмаған.
Сұрақ: Қазіргі таңда өздерін "сәләфит" деп атайтын адамдар көбейіп келеді. Олардың айтуынша "ең дұрыс жол Пайғамабарымыз саллаллаһу алейһи уәсәлләмның сүннеті және біз сол жолды ұстанамыз. Біздің масхабтарға қарсылығымыз жоқ. Бірақ мазһаб үкімдеріне қарағанда хадиспен жүргенді абзал деп білеміз” дейді.
Әһли хикмет ғұламалар былай деген:
Бір рет «Ла илаһа иллаллаһ Мухаммәдун Расулуллаһ» деп айту өте оңай, алайда оның құны өте жоғары. Имам Раббани хазреттері: «Бұл кәлиманың құндылығы соншалық, тараздың бір жағына осы сөзді қойып, екінші жағына жеті...
Дұрыс жол тек қана Әһли сүннет уәл-жамағат жолы. Хадис шәрифте былай делінеді: "Үмбетім 73 топқа бөлінеді. Олардың ішінен 72сі тозаққа барады, тек бір топ қана құтылады. Тозақтан құтылатын сол жалғыз топ Менің және сахабарымның жолымен жүргендер болады" (Тирмизи, Ибн Мажә)